9 gratis apps om dit jaar je onlineprivacy zelf in handen te nemen

Van e-mailadres veranderen, is best wel ingrijpend. Zo een mailadres is intussen een deel van onszelf, maar doorheen de jaren vergaart een mens ook wat rommel in een mailbox. Alvast één tip: gebruik meerdere mailadressen. Een gmail- of hotmailadres bijvoorbeeld om je in te schrijven op alle mogelijke nieuwsbrieven, klantenbestanden en als login voor webpagina’s. 

Daarnaast kan je een mailadres gebruiken voor persoonlijke e-mails bij apps die claimen je gesprekken privacyvriendelijk te houden. En je mails niet analyseren zoals bijvoorbeeld Google doet.

Een nieuwe naam met een frisse layout. Er is een app voor de telefoon en voor je computer. Je mails worden hier versleuteld verstuurd. Skiff is net als Protonmail, waar we hieronder bij stilstaan, open source. Dat wil zeggen dat codes waarop Skiff draait openbaar zijn zodat wie dat wil, kan uitpluizen hoe die versleuteling werkt en hoe de privacy van alle gegevens wordt gegarandeerd.

Skiff wil meer zijn dan enkel een elektronische postbus en daarom kan je ook hier een kalender gebruiken en met anderen samenwerken aan documenten. Het doet een beetje denken aan Google en andere toepassingen. Al is Skiff voorlopig geen grote uitdager van Gmail.

Skiff kijkt wel naar de toekomst en biedt ook mogelijkheden voor wat "Web3" wordt genoemd, waarbij het internet minder wordt gedomineerd door enkele centrale grote bedrijven. Toekomstmuziek. De mails van Skiff werken prima en je kan er zo mee aan de slag. Alle essentiële toepassingen zitten in de gratis versie.

Protonmail is intussen geen onbekende meer voor veel mensen. Proton heeft ruwweg 70 miljoen gebruikers (Gmail toch nog altijd 1,5 miljard). Ook hier is het heel eenvoudig om een mailadres te maken. Je kan gaan voor de gratis versie of betalen. Dan krijg je meer opslagruimte voor je virtuele harde schijf en versleuteld surfen, waarbij je surfgedrag minder wordt gevolgd door bedrijven.

Proton versleutelt je mails en ook alle gegevens uit die mails die het opslaat. Je kan mails ook zelf beschermen met een extra paswoord. Alle maatregelen die Proton neemt, moeten extra bescherming bieden tegen datalekken, maar ze moeten er vooral voor zorgen dat niemand, zelfs Protonmail niet (zeggen ze zelf), toegang heeft tot je inbox.

Tutanota is een Duits bedrijf dat je privacyveilig laat mailen. Ongeveer dezelfde manier van werken als Skiff en Proton, al zijn wij wel net iets meer fan van de frisse look van Skiff. Handig is dat Tutanota bijvoorbeeld voor journalisten of andere onderzoekers een speciaal versleutelde mailbox voorziet waar klokkenluiders of anderen veilig contact kunnen opnemen.

Update: na publicatie nam Mailfence contact. Ook bij hen kan je een gratis account maken om veilig en versleuteld te mailen. Mailfence is een Belgisch bedrijf en bestaat al sinds 1999.

Signal ken je misschien als alternatief voor WhatsApp. Net als Telegram. Telegram versleutelt ook gesprekken, maar die gesprekken kunnen ook wel eens overgemaakt worden aan de autoriteiten, zoals vorig jaar onder meer in Duitsland gebeurde.

Als je een iPhone van Apple gebruikt, dan kan je ook gewoon iMessage inschakelen. Ook de berichten die je op die manier verstuurt, zijn versleuteld en volgens Apple is er "no way" dat ze die lezen.

Ken je Viber nog, een app gelanceerd in 2010? Net iets later dan WhatsApp. WhatsApp werd al snel de grootste en is uiteindelijk overgenomen door Facebook, nu Meta. Viber bestaat nog altijd. Qua gebruik is het best vergelijkbaar met andere chat apps.

Viber richt zich vooral op Oost-Europa en ver daarbuiten. Het heeft 250 miljoen maandelijkse gebruikers en verdient onder meer geld door Viber voor business (WhatsApp doet dat ook) en betalende plannen om te bellen. Chatten is gratis. Viber vindt van zichzelf dat het beter werkt dan WhatsApp en vooral minder data verzamelt en een goed alternatief is voor het "toxische en met haat gevulde" Telegram, zeggen ze.

Update: na publicatie laat privacyorganisatie Dasprive ons weten dat Viber gebruikers toch volgt. Dasprive is een vzw die zich richt op het verhogen van kennis over privacy door onderzoek en informatie te verstrekken. Dasprive heeft hier een nog langer lijstje met privacyvriendelijke alternatieven om te mailen, te chatten, bestanden te versturen en veilig te surfen. 

Voor de ontdekkers onder ons is er Session: een app die zegt absolute privacy en vrijheid van elke vorm van surveillance te garanderen. De app is niet gelinkt aan je telefoonnummer, maar wel aan een code die je krijgt als je aan de slag gaat met de app.

Voordeel is dat Session op heel veel vlakken best wel privacy proof  is. Nadeel is dat Session nog moet groeien en je vrienden of familie ook mee moeten in het verhaal van Session. Het is gebruiksvriendelijk, maar als we onder gebruiksgemak ook het aantal mensen rekenen dat sommige apps heeft én gebruikt, dan is hier nog een weg af te leggen. De manier van chatten van Session is wel iets om in de gaten te houden.

Brave is één van de beste en meest privacyvriendelijke alternatieven voor Safari of Google Chrome. Het is ook goed en snel, en blokkeert de bedrijven die je online tracken of volgen om je op basis van die data onder meer advertenties voor te schotelen.

Je kan heel eenvoudig bladwijzers die je hebt opgeslagen in een andere webbrowser importeren in Brave. Er is ook Brave Talk waar je videogesprekken kan voeren.

Volgens Brave slaan de servers van Brave je surfgegevens niet op en delen ze die dus ook niet met anderen. Je gegevens zijn privé en blijven op je toestel totdat je ze zelf verwijdert. Bij Brave kan je ook je zoekmachine kiezen, zoals bijvoorbeeld DuckDuckGo.

Nog op zoek naar alternatieven? Dan houden we Arc in de gaten tot het wordt gelanceerd. Intussen doen Firefox, Librewolf en Tor ook goed hun werk.

Een browser naar een regering vernoemen. Da’s durven. Al was deze internetbrowser er eerst, al in 2016. Hij is mee ontwikkeld door één van de oprichters van Opera; ook een webbrowser. Wat Vivaldi interessant maakt, is dat je er ook een mailadres kan maken en het RSS-feeds mee integreert. Iets wat in Brave trouwens ook kan. 

RSS-feeds? RSS-feeds gaan al mee van de jaren 90. Websites die RSS-feeds gebruiken, kunnen zo updates doorsturen. Als je je daar via een app op abonneert, kan je die updates zo lezen op je computer of je smartphone. Old skool. Maar het is wel een handige manier om zelf wat meer te bepalen welke informatie je allemaal online wilt lezen, in plaats van alles over te laten aan algoritmes.

Paswoordmanagers of paswoordkluizen zijn heel handig om alle mogelijke wachtwoorden op te slaan. Jij moet zelf maar één wachtwoord onthouden: dat van de kluis zelf. Lijkt allemaal redelijk veilig. Jammer genoeg is eind vorig jaar Lastpass gehackt, één van de meest bekende. Miljoenen paswoorden zijn daardoor op straat komen te liggen. Lastpass ging nogal onbeholpen om met die hack. 1password is een goed alternatief, net als Dashlane. Maar die zijn betalend. Een alternatief is:

De basisversie van Bitwarden is gratis. Voor net geen euro per maand kan je een versie nemen die ook een geavanceerde tweestapsverificatie voorziet. Ook Bitwarden is open source en het werkt op alle grote platformen.

En dat brengt ons meteen ook bij het belang van tweestapsverificatie. Dat wil zeggen dat als je inlogt op bijvoorbeeld een e-mailaccount of op je sociale media en je hebt die tweestapsverificatie ingesteld, je nog op een andere manier je identiteit moet bevestigen. Veel apps en platformen voorzien dit al en je gebruikt het best.

Als het snel moet gaan, lijkt tweestapsverificatie soms een party pooper. Maar het is een zeer goede manier om te vermijden dat hackers kunnen inbreken op je account. En dat geldt voor alle accounts die je waar dan ook hebt. Beter een zwak paswoord met tweestapsverificatie dan een sterk wachtwoord zonder die twee stappen.